Τι είναι η γαστροπάρεση; Είναι η παραμονή του φαγητού στον στόμαχο για μεγάλο χρονικό διάστημα λόγω ανεπαρκούς μηχανισμού κένωσης του περιεχομένου του προς το λεπτό έντερο.
Με απλά λόγια, δεν γίνεται επαρκής και συγχρονισμένη σύσπαση των μυών του στομάχου με αποτέλεσμα να καθυστερεί το άδειασμα και η προώθηση των τροφών προς το δωδεκαδάκτυλο (το πρώτο τμήμα του λεπτού εντέρου).
Πως εκδηλώνεται η γαστροπάρεση;
Oι ασθενείς συνήθως ‘χορταίνουν’ γρήγορα (πρόωρος κορεσμός) πριν ολοκληρωθεί το γεύμα, διαμαρτύρονται για ‘ζαλάδα’ (ναυτία) μετά το φαγητό, για φούσκωμα (μετεωρισμό), αίσθημα πληρότητας ή τάση για εμετό. Σε σοβαρές περιπτώσεις οι ασθενείς παρουσιάζουν απώλεια βάρους-υποσιτισμό και παλινδρόμηση τροφών στο οισοφάγο.
Ποιοι ασθενείς έχουν προδιάθεση για γαστροπάρεση;
Οι γαστροπάρεση συνήθως εμφανίζεται σε ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη, με νόσο του Parkinson, με σκληρόδερμα, με άλλες παθήσεις του κολλαγόνου-αγγειίτιδες ή με ιστορικό χειρουργικής επέμβασης οισοφάγου στομάχου λόγω τραυματισμού του πνευμονογαστρικού νεύρου. Ωστόσο σε ένα μεγάλο ποσοστό των περιπτώσεων γαστροπάρεσης δεν υπάρχει ξεκάθαρη αιτία (ιδιοπαθής γαστροπάρεση).
Τι θεραπευτικές επιλογές υπάρχουν;
Η θεραπεία στα αρχικά στάδια είναι συμπτωματική με χορήγηση προκινητικών-αντιεμετικών φαρμάκων όπως το primperan, cilroton ή oroperidys. Ωστόσο η αποτελεσματικότητα είναι συνήθως βραχυπρόθεσμη. Επιπλέον τα εν λόγω φάρμακα έχουν συσχετιστεί με καρδιακές αρρυθμίες και επιδείνωση της νόσου του Parkinson.
Τι επεμβατικές τεχνικές είναι διαθέσιμες;
Βηματοδότης στομάχου: Με αυτή την τεχνική τοποθετείται μία συσκευή η οποία προκαλεί συσπάσεις στο γαστρικό μυ έτσι ώστε να βοηθηθεί η κένωση του στομάχου. Η εν λόγω θεραπεία έχει μέτρια αποτελεσματικότητα (43%) και έχει εγκριθεί στην Αμερική μόνο για ασθενείς με διαβητική γαστροπάρεση. Μειονεκτήματα είναι το κόστος της συσκευής, η περιοριμένη διαθεσιμότητα, το μεγάλο μέγεθος και η ανάγκη προεγχειρητικής τοποθέτηση προσωρινού βηματοδότη. Άλλες τεχνικές είναι η παρηγορητική τοποθέτηση γαστροστομίας, η χειρουργική πυλωροπλαστική, γαστρεκτομή και η τοποθέτηση στεντ στον πυλωρό.
Τι είναι η τεχνική G-POEM/POP γνωστή και ως ενδοσκοπική πυλωροπλαστική – μυτομή πυλωρού;
Πρόκειται για την πλέον σύγχρονη ελάχιστα επεμβατική μέθοδο για την θεραπεία της γαστροπάρεσης. Ο ιατρός πραγματοποιεί γαστροσκόπηση και με την βοήθεια μικροεργαλείων τα οποία προωθούνται μέσα από γαστροσκόπιο πραγματοποιεί τομή του πυλωρού χωρίς να χρειαστεί χειρουργική τομή (πυλωρός είναι ο κυκλοτερής μυς που ελέγχει τον ρυθμό με τον οποίο αδειάζει το περιεχόμενο του στομάχου. Η επέμβαση πραγματοποιείται υπό γενική αναισθησία, η διάρκεια της είναι 1-2 ώρες και απαιτεί τουλάχιστον 1 διανυκτέρευση. Ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στις δραστηριότητες του άμεσα. Στόχος της επέμβασης είναι η διεύρυνση του στομίου από το οποίο διέρχονται οι τροφές με αποτέλεσμα να επιταχύνεται η κένωση του στομάχου. Οι έως τώρα μελέτες σε Αμερική, Ισπανία και Γαλλία έχουν δείξει ότι η τεχνική αυτή είναι ασφαλής, απαιτεί μικρό χρόνο νοσηλείας (1-3 ημέρες), και έχει 80% ποσοστό επιτυχίας.
Που πραγματοποιείται αυτή η τεχνική;
Η τεχνική αυτή πραγματοποιείται από επεμβατικούς γαστρεντερολόγους/ενδοσκόπους εξοικειωμένους στην επεμβατική ενδοσκόπηση και συγκεκριμένα στην χρήση μικρομαχαιριδίων για επεμβάσεις τύπου ESD και POEM σε κέντρα που διαθέτουν τον απαιτούμενο υλικοτεχνικό εξοπλισμό.
O κ.Μαυρογένης εκπαιδεύτηκε στις παραπάνω τεχνικές στα πανεπιστημιακά νοσοκομεία Saint Luc (Βρυξέλλες) και NHC (Στρασβούργο). Από τον Μάρτιο του 2016 συνεργάζεται με το Νοσοκομείο Mediterraneo στην Γλυφάδα για την αντιμετώπιση προκαρκινικών βλαβών του γαστρεντερικού σωλήνα με τις τεχνικές ESD, θεραπεία αχαλασίας με POEM και γαστροπάρεσης με G-POEM.
Βιβλιογραφία
1. Gonzalez JM, Benezech A, Vitton V, Barthet M. G-POEM with antro-pyloromyotomy for the treatment of refractory gastroparesis: mid-term follow-up and factors predicting outcome. Aliment Pharmacol Ther 2017;46:364-370.
2. Khashab MA, Ngamruengphong S, Carr-Locke D et al.
Gastric per-oral endoscopic myotomy for refractory gastroparesis: results from the first multicenter study on endoscopic pyloromyotomy (with video). Gastrointest Endosc 2017;85:123-128.
3. Mekaroonkamol P, Li LY, Dacha S et al. Gastric peroral endoscopic pyloromyotomy (G-POEM) as a salvage therapy for refractory gastroparesis: a case series of different subtypes.Neurogastroenterol Motil 2016;28:1272-7.
4. Mavrogenis G, Hochberger J, Deprez P et al.Technological review on endoscopic submucosal dissection: available equipment, recent developments and emerging techniques. Scand J Gastroenterol 2017 Apr;52:486-498.
Γαστρεντερολόγος
