Καρδιαγγειακή νόσος και κατάθλιψη

Μια φράση που ακούμε συχνά τα τελευταία χρόνια είναι: “Είχε πολύ άγχος γι αυτό έπαθε καρδιακή προσβολή”. Αλήθεια η ψέμα;

Στους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της καρδιαγγειακής νόσου (κληρονομικότητα, κάπνισμα, αρτηριακή υπέρταση, δυσλιπιδαιμία, σακχαρώδης διαβήτης) προστίθενται και οι ψυχοκοινωνικοί παράγοντες κινδύνου: άγχος και κατάθλιψη.
Είναι γεγονός ότι η κατάθλιψη εμφανίζεται πιο συχνά στους ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσο από ότι στο γενικότερο πληθυσμό και θεωρείται πια παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση οξέος ισχαιμικού επεισοδίου σε ασθενείς με χρόνια καρδιαγγειακή πάθηση. Ειδικά η κατάθλιψη των ηλικιωμένων σχετίζεται με την επιδείνωση των συμπτωμάτων της στεφανιαίας νόσου και ανεβάζει τον δείκτη θνησιμότητας, σε αυτήν την ομάδα ασθενών.

Με ποιό τρόπο όμως η κατάθλιψη επηρεάζει το καρδιαγγειακό σύστημα;

Η κατάθλιψη προκαλεί διέγερση του άξονα υποθαλάμου-επινεφριδίων με αποτέλεσμα αύξηση των κορτικοστεροειδών και των κατεχολαμινών(ορμόνες του άγχους). Σαν αποτέλεσμα έχουμε επιδείνωση της αθηροσκληρωτικής διαδικασίας, αύξηση της αρτηριακής πίεσης και ενεργοποίηση των αιμοπεταλίων. Όλα αυτά οδηγούν σε στένωση των αρτηριών και δημιουργία θρόμβου, ο οποίος τελικά αποφράσσει στην αρτηρία με αποτέλεσμα το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου.

Η εικόνα του ανθρώπου που φθάνει στο καρδιολογικό ιατρείο με συμπτώματα κατάθλιψης είναι συνήθως η ακόλουθη:

1. Συνήθως καπνίζει και αποφεύγει την σωματική άσκηση
2. Η διατροφή του δεν είναι η ενδεδειγμένη με αποτέλεσμα την αύξηση του σωματικού βάρους και την επιδείνωση των περισσότερων κλασσικών παραγόντων κινδύνου(αρτηριακής υπέρτασης, δυσλιπιδαιμίας, σακχαρώδους διαβήτη).
   Σπανιότερα μπορεί να πάσχει από ανορεξία-απώλεια βάρους.
3. Αισθάνεται κοινωνικά απομονωμένος και νιώθει ότι δεν υποστηρίζεται συναισθηματικά από συγγενείς και φίλους.
4. Δεν συμμορφώνεται με τις οδηγίες του γιατρού
5. Μπορεί να εμφανίζει αυπνία, μειωμένη ενεργητικότητα, συμπτώματα πανικού ή άγχους, εύκολη κόπωση, απόγνωση.

Οι ασθενείς με κατάθλιψη δεν πρέπει να μένουν χωρίς ουσιαστική βοήθεια, γιατί η κατάθλιψη δεν είναι μια κατάσταση που μπορεί να αγνοηθεί η να εξαφανιστεί ανώδυνα. Αν παραμείνει χωρίς αντιμετώπιση βλάπτει όχι μόνο την ψυχική υγεία αλλά το σύνολο του οργανισμού. Αν τα συμπτώματα της κατάθλιψης επιμείνουν περισσότερο από 2 εβδομάδες, ζητάμε την βοήθεια ψυχολόγου ή ψυχιάτρου(συχνά είναι απαραίτητη η κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή).

Τι άλλο μπορούμε να κάνουμε όμως για να αποβάλλουμε τα αρνητικά συναισθήματα όπως θλίψη, θυμό, άγχος και να προστατέψουμε την καρδιά μας;

• Καθημερινή άσκηση 30 λεπτά(π.χ. γρήγορο περπάτημα): είναι φάρμακο γιατί ο οργανισμός εκκρίνει συγκεκριμένες ορμόνες όπως σεροτονίνη και ενδορφίνες που σχετίζονται με την καλή διάθεση.
• Έλεγχος του θυμού, αποφυγή δυσάρεστων καταστάσεων και επικοινωνία με κοντινούς ανθρώπους και φίλους.
• Καλλιέργεια της κοινωνικότητας, αποφυγή της μοναξιάς και της απομόνωσης.
  Επιδιώκουμε να βρεθούμε και να μιλήσουμε με φίλους και ξεκινάμε νέες δραστηριότητες όπως εγγραφή πχ σε σύλλογο ή εθελοντική προσφορά σε κάποιον οργανισμό.
• Αντιμετώπιση του άγχους που θέτει σε συναγερμό τον οργανισμό και ανεβάζει την αρτηριακή πίεση.
• Περιορισμός αλατιού, ζάχαρης και λίπους και υιοθέτηση υγιεινής διατροφής.
• Αποφυγή αρνητικών σκέψεων και συναισθημάτων.
• Καταγραφή των θετικών μας σημείων και βελτίωση αυτών. Δεν υπερβαίνουμε τις δυνατοτήτες μας. Έχουμε μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση. Μ’αυτό το τρόπο βοηθάμε τον εαυτό μας να ισορροπεί και να αυτοθεραπεύεται ενεργοποιώντας τους εσωτερικούς μηχανισμούς του.

Έτσι καταφέρνουμε να απελευθερώνουμε και να προστατεύουμε την καρδιά μας!!!