Κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου

H κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου είναι συνηθισμένη πάθηση κυρίως στην οσφυϊκή μοίρα αλλά και τις λοιπές μοίρες της σπονδυλικής στήλης. Την ίδια στιγμή αποτελεί και είναι η πιο συχνή αιτία πόνου τόσο στα άνω όσο και στα κάτω άκρα.

Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι βρίσκονται ανάμεσα στους σπόνδυλους και απορροφούν τους κραδασμούς της σπονδυλικής στήλης. Κάθε δίσκος είναι σκληρός από έξω (ινώδης δακτύλιος) και εσωτερικά περιέχει ένα μαλακό πυρήνα, που ονομάζεται πηκτοειδής πυρήνας. Η κήλη του δίσκου δημιουργείται όταν ο σκληρός δακτύλιος σχιστεί και ο πυρήνας από το εσωτερικού του δίσκου γλιστρήσει μέσα στον σπονδυλικό σωλήνα και πιέσει κάποιο νεύρο.

Μία κήλη μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε τμήμα της σπονδυλικής στήλης, όμως η μεγαλύτερη συχνότητα παρατηρείται σαφώς στην οσφυϊκή μοίρα, μετά στην αυχενική και πολύ σπανιότερα στη θωρακική μοίρα.

Οι παράγοντες κινδύνου για μια κήλη δίσκου είναι:

1. Η ηλικία. Όσο μεγαλώνουμε οι δίσκοι μας αλλοιώνονται (κατ’ αντιστοιχία της αλλοίωσης του δέρματος και της εμφάνισης ρυτίδων).
2. Ο τρόπος ζωής. Η έλλειψη άσκησης, το υπερβολικό βάρος καθώς και κάπνισμα, οδηγούν στην κακή λειτουργία των μεσοσπονδυλίων δίσκων.
3. Η κακή στάση. Η κακή στάση και η επαναλαμβανόμενη άρση βάρους ή οι στροφές της μέσης προκαλούν stress στους δίσκους.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Η νόσος αυτή (δισκοπάθεια) εμφανίζεται συχνά σε νέους ανθρώπους, αλλά και στη μέση και μεγάλη ηλικία. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι πόνος στη μέση (οσφυαλγία) και το πόδι (ισχιαλγία), και ορισμένες φορές αδυναμία (παράλυση) και μούδιασμα του ποδιού.
Τα συμπτώματα που εμφανίζονται ποικίλλουν ανάλογα με τη βαρύτητα της κήλης και το σημείο εντόπισής της.

Οι πάσχοντες παραπονιούνται για οξύ ή χρόνιο πόνο στη μέση (οσφυαλγία), ενώ σε εμπλοκή της ρίζας κάποιου νεύρου μπορεί να υπάρχει αναφερόμενος πόνος, μούδιασμα ή παραισθησία στα κάτω άκρα (ισχιαλγία).

Επίσης, συχνά συνυπάρχει μυϊκός σπασμός, απώλεια της λόρδωσης στη μέση και επιδείνωση των συμπτωμάτων με τον βήχα ή το φτέρνισμα. Κάποιες φορές δημιουργείται ανταλγική σκολίωση, δηλαδή στράβωμα του σώματος, στην ακούσια αντίδραση του ατόμου για να μην πονάει στο σημείο που πιέζεται η ρίζα.

Εδώ πρέπει να αναφερθεί πως σε πολύ σοβαρές καταστάσεις, όπως στην ιππουριδική συνδρομή, που παρατηρούνται αδυναμία των κάτω άκρων, αναισθησία τύπου σέλας, προβλήματα στην ούρηση κ.α., απαιτείται άμεση χειρουργική αντιμετώπιση.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Η διάγνωση ξεκινάει με το ιστορικό και την κλινική εξέταση της οσφύος (μέσης) και των κάτω άκρων. Στη συνέχεια, η διάγνωση επιβεβαιώνεται με την μαγνητική τομογραφία.
Η διάγνωση της κήλης τίθεται με ακρίβεια με τη μαγνητική τομογραφία (MRI), όμως και η απλή ακτινογραφία είναι χρήσιμη στη διαφοροδιάγνωση από άλλες καταστάσεις, όπως οι όγκοι, ενώ και η στένωση του μεσοσπονδυλίου διαστήματος στην ακτινογραφία είναι ένδειξη για πιθανή κήλη.

Πάντως, δεν σημαίνει πως όποιος έχει κήλη θα πρέπει απαραιτήτως να πονάει ή να υποβληθεί σε κάποια θεραπεία, καθώς μεγάλο ποσοστό παραμένει ασυμπτωματικό ή ο πόνος εξαφανίζεται με την πάροδο του χρόνου.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Η αρχική αντιμετώπιση της κήλης μεσοσπονδύλου δίσκου πρέπει να είναι συντηρητική και εστιάζεται στην ανακούφιση του πόνου και των υπόλοιπων συμπτωμάτων. Έρευνες έχουν δείξει πως η συντριπτική πλειοψηφία της οσφυαλγίας οφείλεται σε δισκογενή προβλήματα, με προεξάρχοντα την προβολή ή την κήλη του μεσοσπονδυλίου δίσκου.

Η αναλγητική θεραπεία με φάρμακα, η κατάκλιση και η κλασική φυσικοθεραπεία με χρήση μηχανημάτων, όπως TENS, laser, διαθερμίες και η μάλαξη στοχεύουν στην ελάττωση του πόνου, όμως δίνουν απλώς μια πρόσκαιρη ανακούφιση και όχι μια ουσιαστική αντιμετώπιση στο πρόβλημα.

Ένα κατάλληλο πρόγραμμα ασκήσεων ενδυνάμωσης των σταθεροποιών και στηρικτικών μυών της μέσης, φαίνεται να προσφέρει κάτι περισσότερο από τα παραπάνω μέσα.

ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Η μέθοδος McKenzie – Μηχανική Διάγνωση και Θεραπεία (ΜΔΘ) αποτελεί ένα ολοκληρωμένο σύστημα κατάλληλης αξιολόγησης και θεραπείας του σπονδυλικού πόνου.

Σημαντικό πλεονέκτημα της μεθόδου, σε σχέση με τις υπόλοιπες προσεγγίσεις, είναι η πρόγνωση από τις πρώτες συνεδρίες, δηλαδή ποιο περιστατικό θα ανταποκριθεί θετικά στη θεραπεία και ποιο όχι. Αυτό δίνει σιγουριά και ασφάλεια στον πάσχοντα και ελαττώνει την άσκοπη σπατάλη χρόνου και χρημάτων σε αμφίβολες θεραπείες.

Το άλλο μεγάλο πλεονέκτημα της μεθόδου McKenzie είναι πως βασίζεται στην Αυτοθεραπεία, μέσα από ειδικές εξατομικευμένες ασκήσεις που σχεδιάζονται με βάση την κατάλληλη αξιολόγηση που προηγείται, ενώ δεν χρησιμοποιούνται καθόλου μηχανήματα ή φάρμακα. Έτσι, σιγά – σιγά ο ασθενής καθίσταται πλήρως ανεξάρτητος από τον θεραπευτή, καθώς εκπαιδεύεται για μια σωστή στάση στην καθημερινότητα και εν τέλει μαθαίνει να διαχειρίζεται μόνος του την κατάστασή του, προλαμβάνοντας και τυχόν υποτροπές στο μέλλον.

Με τη μέθοδο McKenzie έχει αποφευχθεί ένα πολύ μεγάλο ποσοστό προγραμματισμένων χειρουργείων για κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου και πλέον η μέθοδος έχει κερδίσει την αναγνώριση των χειρούργων ορθοπαιδικών και νευροχειρουργών. Έτσι, η χειρουργική αντιμετώπιση επιλέγεται μόνο όταν μια σωστή συντηρητική αντιμετώπιση αποτύχει να περιορίσει τη συμπτωματολογία του ασθενούς ή όταν υπάρχουν σοβαρές νευρολογικές βλάβες με πίεση νεύρων ή του νωτιαίου μυελού.

ΠΗΓΕΣ

Κοντζαηλίας Δ.Α., (2011). Φυσικοθεραπεία σε παθήσεις του μυοσκελετικού συστήματος, Εκδόσεις: University Studio Press, Θεσσαλονίκη.