Οι ευεργετικές και οι βλαβερές ιδιότητες του Ήλιου

Χίου Ανθή

Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος

Οι ευεργετικές και οι βλαβερές ιδιότητες του Ήλιου

Η ηλιακή ακτινοβολία στο δέρμα μας ενεργοποιεί την παραγωγή της βιταμίνης D, η οποία ενισχύει την απορρόφηση του ασβεστίου, φροντίζει τα οστά μας, προφυλάσσει από τον Διαβήτη Τύπου 2, καθώς και από αρκετούς τύπους καρκίνου.

Η θερμότητα του ήλιου είναι ευεργετική για αρθριτικούς και μυοσκελετικούς πόνους, καθώς ανακουφίζει το πρήξιμο της αρθρίτιδας και βοηθά να υποχωρήσουν οι φλεγμονές από μυϊκά τραύματα.

Οι ηλιόλουστες ημέρες ανεβάζουν τα επίπεδα της ορμόνης της χαράς, όπως αποκαλείται η σεροτονίνη και σε συνδυασμό με ήπια άσκηση στον ήλιο, ανεβαίνουν τα ποσοστά των ενδορφινών, που μας κάνουν να αισθανόμαστε αισιοδοξία και ευεξία.

Χαμηλώνοντας τα επίπεδα της μελατονίνης, η ηλιακή ακτινοβολία ενισχύει και τη γονιμότητα στις γυναίκες, ενώ αυξάνει τα επίπεδα της τεστοστερόνης στους άντρες, γι’ αυτό και το καλοκαίρι συλλαμβάνονται περισσότερα μωρά.

Η βιταμίνη D που μας εξασφαλίζει, βοηθάει επίσης και στη ρύθμιση της περιόδου, σε γυναίκες με άστατο κύκλο.

 

Όσο μειώνονται την ημέρα, τόσο αυξάνονται τη νύχτα τα επίπεδα της μελατονίνης, η οποία βοηθάει στη ρύθμιση του ύπνου και καταπολεμά την αϋπνία. Ακόμη και οι δερματολόγοι συστήνουν συστηματική αλλά χρονομετρημένη έκθεση στον ήλιο, σε ασθενείς με ήπια μορφή ψωρίασης, ακμής ή εκζέματος. Στην περίπτωση των πανάδων θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε ένα στοχευμένο αντιηλιακό προϊόν.

Το φως του ήλιου βοηθάει τον οργανισμό να παράγει περισσότερα λευκά αιμοσφαίρια, με αποτέλεσμα να ενισχύεται το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Έρευνες αποδεικνύουν ότι κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών, η ηλιοφάνεια βοηθά και στην απώλεια βάρους, καθώς η σεροτονίνη που παράγεται καταστέλλει την υπερβολική όρεξη για φαγητό και η επίδρασή της στον θυρεοειδή αυξάνει τον μεταβολισμό μας. Η έκθεση στον ήλιο βελτιώνει και το καρδιαγγειακό μας σύστημα, ρυθμίζει την κυκλοφορία, την πίεση και τον σφυγμό μας.

 Βλαβερές Ιδιότητες Ήλιου – Χρόνιες επιδράσεις

  • Κοκκίνισμα Ερύθημα δέρματος
  • Ηλιακό έγκαυμα
  • Φαρμακευτικές δερματοπάθειες

Φωτογήρανση

  • Ρυτίδες
  • Ευρειαγγείες
  • Δυσχρωμικές αλλοιώσεις
  • Ξηρότητα

Καρκίνος του δέρματος

  • Επιθηλιακοί καρκίνοι δέρματος

α) Τα συνηθέστερα καρκινώματα του δέρματος είναι τα επιθηλιώματα

β) Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα

γ) Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα

δ) Οι προκαρκινικές ακτινικές υπερκερατώσεις

 

  • Κακόηθες μελάνωμα

Που εμφανίζονται

Τα καρκινώματα αυτά είναι αποτέλεσμα της αθροιστικής δράσης του ήλιου στο δέρμα, γι’ αυτό εμφανίζονται κυρίως σε άτομα μεγάλης ηλικίας, που λόγω επαγγέλματος εκτίθενται παρατεταμένα στον ήλιο (αγρότες, ναυτικοί κ.λ.π.)

Που εντοπίζονται

Τα καρκινώματα αυτά εντοπίζονται συνήθως στα εκτεθειμένα μέρη του σώματος (πρόσωπο). Το κακόηθες μελάνωμα είναι το βαρύτερο καρκίνωμα του δέρματος και συνδέεται όχι τόσο με την αθροιστική δράση του ήλιου στο δέρμα, αλλά περισσότερο με τη διαλείπουσα έκθεση σε αυτόν, δηλαδή με την απότομη έκθεση στον ήλιο κατά τη διάρκεια των διακοπών.

Κακόηθες Μελάνωμα ΚΜ

Κάθε χρόνο σημειώνεται αύξηση 3-7% στη συχνότητα διάγνωσης νέων κρουσμάτων. Μόνο στην Ευρώπη καταγράφονται ετησίως 60.000 νέες περιπτώσεις της νόσου και περίπου 14.000 θάνατοι (55% άντρες και 45% γυναίκες).

Ο κίνδυνος για την ανάπτυξη ΚΜ αυξάνεται σημαντικά αν συντρέχουν κάποιες από τις παρακάτω προϋποθέσεις:

  • Ανοιχτό χρώμα δέρματος, ιδιαίτερα αν συνυπάρχει με γαλανά μάτια και ξανθά μαλλιά.
  • Ύπαρξη ατομικού ή οικογενειακού ιστορικού ΚΜ. Δηλαδή να έχει μελάνωμα κάποιος στενός συγγενής ή ο ίδιος ο ασθενής να έχει παρουσιάσει παλαιότερα ΚΜ.
  • Μεγάλος αριθμός ελιών (σπίλων) στο δέρμα και ιδιαίτερα κάποιων ξεχωριστών σπίλων (δυσπλαστικών ή άτυπων σπίλων). Ο δερματολόγος είναι ο γιατρός που θα ξεχωρίσει τους σπίλους και την επικινδυνότητά τους.
  • Παρατεταμένη και αλόγιστη έκθεση στον ήλιο και κυρίως πολλά ηλιακά εγκαύματα, ειδικά σε νεαρή ηλικία.
  • Επίσης, υπερβολική χρήση solarium.

Τα περισσότερα ΚΜ μπορούν να διαγνωστούν πολύ σύντομα μετά την εμφάνισή τους. Είναι δυνατόν να εμφανιστούν σαν μία νέα ελιά στο δέρμα (8 στα 10 ΚΜ εμφανίζονται έτσι) ή να αναπτυχθούν σε προϋπάρχουσα ελιά που αλλάζει ξαφνικά μέγεθος, χρώμα, υφή, περιφέρεια, αιμορραγεί κ.λ.π.

Ο δερματολόγος είναι ο γιατρός που θα πρέπει να ελέγξει την ύποπτη ελιά και με τη βοήθεια της δερματοσκόπησης και της χαρτογράφησης θα αποφασίσει εάν πρέπει να γίνει αφαίρεση και βιοψία.

Ποιο είναι το μέλλον για κάποιον με διάγνωση ΚΜ;

  • Κατ’ αρχάς υπάρχει μεγάλη και κατανοητή ανησυχία για την πιθανότητα κακής εξέλιξης.

  • Για ένα λεπτό ΚΜ, που βρίσκεται στην αρχή, η χειρουργική αφαίρεση φέρνει τις περισσότερες φορές και την πλήρη ίαση.

  • Όσο πιο πρώιμη είναι η διάγνωση, τόσο καλύτερα είναι τα αποτελέσματα: η πρώιμη διάγνωση αποτελεί το καλύτερο όπλο στην αντιμετώπιση του ΚΜ.

  • Μία σημαντική πρόοδος στην αντιμετώπιση του ΚΜ είναι και ο έλεγχος του λεμφαδένα «φρουρού», δηλαδή του λεμφαδένα στον οποίο καταλήγουν τα λεμφαγγεία της περιοχής του ΚΜ.

 

Θεραπεία

Στο σύγχρονο οπλοστάσιο για την αντιμετώπιση του ΚΜ, ιδιαίτερα των πιο προχωρημένων μορφών, έχουν προστεθεί αρκετά φάρμακα και μέθοδοι. Η ανοσοθεραπεία, δηλαδή η θεραπεία με φάρμακα που δρουν στο ανοσολογικό σύστημα του ασθενούς, έχει χρησιμοποιηθεί με σχετική επιτυχία.

Η πιο συνηθισμένη μορφή ανοσοθεραπείας είναι οι ενέσεις interferon (INF) alpha-2b. Η θεραπεία είναι εγκεκριμένη και πρέπει να αναφερθεί ότι 10-16% των ασθενών με προχωρημένο ΚΜ ανταποκρίνεται στη θεραπεία, ενώ ένα 60% έχει σημαντική επιμήκυνση της επιβίωσης.

Μια άλλη μορφή ανοσοθεραπείας είναι τα εμβόλια, που όμως βρίσκονται ακόμα στο στάδιο της έρευνας.

Η έρευνα για τη θεραπεία των προχωρημένων μορφών μελανώματος συνεχίζεται. Η στοχευμένη ανοσοθεραπεία (targeted immunotherapy) με καίριους εκπροσώπους τις ουσίες ipilimumab και imatinib έχει εκπέμψει αισιόδοξα μηνύματα τόσο ως μονοθεραπείες όσο και ως συνδυαστικές θεραπείες.

Οι παραπάνω θεραπείες, όπως επίσης και η πολύ σύγχρονη γονιδιακή θεραπεία, βρίσκονται υπό συνεχή έρευνα, δημιουργώντας πολλές βάσιμες ελπίδες στους ασθενείς με προχωρημένη νόσο.

Επομένως η προφύλαξη είναι και θα είναι το πρώτο βήμα στην αντιμετώπιση του μελανώματος.

Προφύλαξη

  • Απόφυγε τον ήλιο από τις 10 το πρωί μέχρι τις 3 το απόγευμα
  • Χρησιμοποίησε καπέλο, μακριά μανίκια, μακριά παντελόνια όταν είσαι στον ήλιο. Οι ομπρέλες, οι τέντες κ.λ.π. προστατεύουν σε σημαντικό βαθμό.
  • Χρησιμοποίησε αντιηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας πριν από κάθε έκθεση στον ήλιο και μην ξεχνάς να το απλώνεις πάλι στο σώμα σου κάθε 2 ώρες εφόσον παραμένεις στον ήλιο. Θυμήσου ότι το αντηλιακό πρέπει να ξαναχρησιμοποιείται μετά το κολύμπι, την εφίδρωση κ.λ.π.
  • Μην ξεχνάς να χρησιμοποιείς το αντηλιακό ακόμα και όταν έχει ελαφρά συννεφιά. Ένα μεγάλο ποσοστό ηλιακών ακτίνων περνά μέσα από τα σύννεφα.
  • Άτομα υψηλού κινδύνου για καρκίνο του δέρματος (αγρότες, ναυτικοί, προπονητές, άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα) πρέπει να χρησιμοποιούν το αντηλιακό κάθε μέρα.
  • Αν αναπτύξεις αλλεργική αντίδραση στο αντηλιακό, άλλαξέ το. Κάποιο από τα υπάρχοντα αντηλιακά θα είναι κατάλληλο για σένα.
  • Πρόσεχε τις επιφάνειες που αντανακλούν την ηλιακή ακτινοβολία. Η άμμος, το τσιμέντο, ακόμα και το νερό, αντανακλούν μεγάλο μέρος της ακτινοβολίας. Το να μένεις στη σκιά δεν αποτελεί πλήρη προστασία.
  • Κράτησε τα παιδιά μακριά από τον ήλιο. Άρχισε να χρησιμοποιείς αντηλιακό για τα παιδιά από την ηλικία των 6 μηνών.
  • Δίδαξε τα παιδιά πώς να προστατεύονται από τον ήλιο (καπέλο, T-shirt). Η βλαπτική επίδραση του ήλιου αρχίζει αμέσως και είναι αθροιστική.
  • Μία φορά τον χρόνο έλεγχος σπίλων.

Να θυμάστε

Ο ήλιος καίει παντού!

Μην παραλείπετε να βάζετε αντηλιακό στα ευαίσθητα σημεία

Τα σύννεφα δεν μπορούν να εμποδίσουν την ηλιακή ακτινοβολία

Μία φορά επάλειψη αντηλιακού δεν είναι αρκετή!

Η αντηλιακή προστασία δεν σταματά ποτέ να είναι απαραίτητη, η αυξημένη μελανίνη προστατεύει από τα εγκαύματα, όχι από τις βλαβερές επιπτώσεις του ήλιου

Επιλέγουμε το κατάλληλο επίπεδο προστασίας ανάλογα με τις ανάγκες και τον τύπο μας

Η διάρκεια ζωής των αντηλιακών, εφόσον ανοιχτούν, είναι 3-4 μήνες. Ας φροντίζουμε λοιπόν, με το τέλος του καλοκαιριού να τελειώνουμε και το αντηλιακό μας!


Ετικέτες

Ο πιο ενημερωμένος κατάλογος ιατρικών και παραϊατρικών ειδικοτήτων στο Βόρειο Αιγαίο.

Join us

Είστε γιατρός;