Σακχαρώδης Διαβήτης. Τι είναι, πώς αντιμετωπίζεται και ποιες οι επιπλοκές του;

Ο σακχαρώδης διαβήτης περιλαμβάνει μια ομάδα μεταβολικών νοσημάτων που χαρακτηρίζονται από υπεργλυκαιμία.

O διαβήτης τύπου 1 οφείλεται σε αυτοάνοση καταστροφή των β-κυττάρων, αποτελεί το 5-10% των περιπτώσεων του Σ.Δ. και έχει ως αποτέλεσμα την αδυναμία έκκρισης ινσουλίνης και της διατήρησης των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα σε φυσιολογικά επίπεδα. Υπολογίζεται ότι στο 40-50% των περιπτώσεων η διάγνωση γίνεται στην ηλικία των 16-18 ετών (σημαντικό ποσοστό διαγιγνώσκεται προ της ηλικίας των 16 ετών), ενώ η συχνότητα εμφάνισης στους ενήλικες είναι μικρή. Η νόσος εισβάλει απότομα και η πρώτη εκδήλωσή της μπορεί να είναι η ανάπτυξη διαβητικής κετοξέωσης (ναυτία, εμετό, κοιλιακό πόνο,απώλεια συνείδησης). Στην Ελλάδα, η επίπτωση του ΣΔ1 το 1992 υπολογίσθηκε σε 6.25/100.000 πληθυσμού (αγόρια: 6.17/100.000, κορίτσια: 6.28/100.000) με έξαρση στην εφηβική ηλικία.

Ο διαβήτης τύπου 2 οφείλεται σε μειωμένη δράση της ινσουλίνης στα όργανα στόχους (ινσουλινοαντοχή) ή σε απρόσφορα μειωμένη έκκριση της, ή και στα δύο. Έχει κληρονομική επιβάρυνση, πολυπαραγοντική αιτιολογία, και επιδεινώνεται από την αύξηση του βάρους και την έλλειψη φυσικής άσκησης. Αποτελεί το 90-95% των περιπτώσεων Σ.Δ και εμφανίζεται κυρίως σε ενήλικες. Στον ΣΔ2, η νόσος εισβάλλει βαθμιαία και η συμπτωματολογία μπορεί να λείπει τελείως.

Τα κυριότερα συμπτώματα της νόσου είναι η πολυδιψία, η πολυουρία, η πολυφαγία, ο κνησμός, η συχνή εξάντληση, η δυσκολία επούλωσης πληγών, οι συχνές φλεγμονές και λοιμώξεις. Το ποσοστό επιπολασμού του ΣΔ2 στην Ελλάδα ανέρχεται σε 11%.

Διάγνωση του σακχαρώδους διαβήτη

Τα διαγνωστικά κριτήρια για τη διάγνωση της νόσου είναι τα ακόλουθα :

•  Παρουσία κλασικών συμπτωμάτων του διαβήτη και τιμή γλυκόζης σε οποιαδήποτε στιγμή > 200mg/dl
•  Τιμή σακχάρου νηστείας > 126mg/dl
•  Καμπύλη σακχάρου: Τιμή σακχάρου 2 ώρες μετά από φόρτιση με 75g γλυκόζης από του στόματος > 200mg/dl.

Ένας άλλος χρήσιμος δείκτης είναι η τιμή της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c).
Σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση του σακχαρώδους διαβήτη διαδραματίζει η έγκαιρη διάγνωση της νόσου, η εκπαίδευση του διαβητικού ασθενούς και η χορήγηση κατάλληλης αγωγής.

Η αντιμετώπιση του διαβήτη πρέπει να ικανοποιεί τρεις βασικούς στόχους:

•  τον μακροχρόνιο γλυκαιμικό έλεγχο του ασθενούς.
•  την αύξηση της σωματικής άσκησης
•  την εξάλειψη των παραγόντων(όπως το κάπνισμα, η αρτηριακή υπέρταση, η υπερχοληστερολαιμία) που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης των χρόνιων επιπλοκών του διαβήτη

Η φαρμακευτική αντιμετώπιση του ΣΔ2 γίνεται με τη χορήγηση αντιδιαβητικών δισκίων (σουλφονυλουρίες , μεγλιτινίδες, διγουανίδες, γλιταζόνες και τα νεότερα γλυπττίνες και τα ινκρετινομιμητικά) ή/και με ινσουλίνη.
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 1 χαρακτηρίζεται από πλήρη έλλειψη ενδογενούς ινσουλίνης. Η ινσουλινοθεραπεία κρίνεται απαραίτητη για την ίδια την επιβίωση του ατόμου.
Το σχήμα ινσουλινοθεραπείας πρέπει να μιμείται τη φυσιολογική έκκριση ινσουλίνης ώστε να διατηρούνται τα επίπεδα σακχάρου σχεδόν σε φυσιολογικά επίπεδα.

Οι επιπλοκές του σακχαρώδους διαβήτη διακρίνονται σε:

•  Χρόνιες
  1. Διαβητική μικροαγγειοπάθεια (διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας και νεφροπάθειας).
  2. Διαβητική μακροαγγειοπάθεια (στεφανιαία νόσος, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και περιφερική αρτηριακή νόσο).
•  Οξείες
  1. Διαβητική κετοξέωση και διαβητικό κώμα.
  Αποτελούν επικίνδυνες επιπλοκές και απαιτούν την άμεση διακομιδή του ασθενούς στο νοσοκομείο.
  2. Υπογλυκαιμία.
  Όταν το επίπεδο του σακχάρου στο αίμα πέσει κάτω από το κατώτερο φυσιολογικό (από 45-50 mg/dl%) προκαλείται υπογλυκαιμία, η οποία είναι μια από τις ανεπιθύμητες ενέργειες της ινσουλινοθεραπείας και των αντιδιαβητικών δισκίων.