Τα ινομυώματα της μήτρας είναι οι πιο συχνοί γυναικολογικοί καλοήθεις όγκοι, που σε ορισμένες μελέτες αφορούν μέχρι και το 70% των γυναικών της αναπαραγωγικής ηλικίας. Στην πλειοψηφία τους, τα ινομυώματα δεν προκαλούν συμπτώματα, και ανευρίσκονται τυχαία σε μια γυναικολογική εξέταση ρουτίνας. Ανάλογα με την θέση τους στη μήτρα, διακρίνονται σε υποβλεννογόνια (σε άμεση γειτνίαση με το ενδομήτριο), ενδοτοιχωματικά (μέσα στα μυϊκά τοιχώματα της μήτρας) και υποορογόνια (κάτω από τον εξωτερικό χιτώνα της μήτρας) και μισχωτά (όταν συνδέονται με το σώμα της μήτρας με μίσχο)
Που οφείλονται;
Τα αίτια που προκαλούν τα ινομυώματα δεν είναι απολύτως διευκρινισμένα. Σαφή ρόλο έχει η κληρονομικότητα σε συνδυασμό με τα αυξημένα επίπεδα οιστρογόνων της γυναίκας. Τα οιστρογόνα φαίνεται δηλαδή ότι συντελούν στην αύξησή τους. Έτσι κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης όπου τα επίπεδα των οιστρογόνων αυξάνονται, τα ινομυώματα τείνουν να μεγαλώνουν σε μέγεθος και πολλές φορές δίνουν και συμπτώματα, ενώ στην εμμηνόπαυση λόγω του ότι τα επίπεδα των οιστρογόνων πέφτουν, τα ινομυώματα υποστρέφονται. Επίσης, έχει παρατηρηθεί ότι εμφανίζονται κυρίως σε γυναίκες των οποίων η μητέρα ή η αδελφή έχει ήδη παρουσιάσει ινομυώματα.
Τι συμπτώματα προκαλούν;
Όταν παρουσιάζουν συμπτώματα, αυτά συχνότερα είναι η ανώμαλη αιμορραγία της μήτρας, ιδιαίτερα με τη μορφή της μηνορραγίας (ροή μεγαλύτερης έντασης και διάρκειας στην περίοδο) ή της μητρορραγίας (αιμορραγίας από τον κόλπο μεταξύ των περιόδων). Οι ανώμαλες αυτές αιμορραγίες, συχνά αποτελούν αίτιο σιδηροπενικής αναιμίας. Εάν το μέγεθος του ινομυώματος είναι μεγάλο μπορεί να πιέζει γειτονικά όργανα όπως ουροδόχο κύστη. Έτσι θα έχουμε δυσχέρεια ούρησης ή συχνοουρία. Εάν η πίεση ασκείται στο παχύ έντερο μπορεί να προκαλέσει δυσκοιλιότητα ή πόνο στο ορθό.
Τα ινομυώματα μπορεί να σχετίζονται με υπογονιμότητα και αποβολές, είτε άμεσα είτε έμμεσα. Υπάρχουν πρόσφατες μελέτες που δείχνουν ότι η αφαίρεση ινομυωμάτων, ακόμη και όταν αυτά βρίσκονται μακριά από την κοιλότητα της μήτρας, βελτιώνει σημαντικά τα ποσοστά εγκυμοσύνης σε γυναίκες με πρόβλημα σύλληψης και αποβολών.
Πως θα διαγνώσω αν έχω ινομύωμα;
Η διάγνωση των ινομυωμάτων γίνεται με κλινική εξέταση και κυρίως με διακολπικό υπερηχογράφημα αλλά και με αξονική ή και με μαγνητική τομογραφία. Κατά την αμφίχειρη γυναικολογική κλινική εξέταση ο γιατρός μπορεί να βρει το μέγεθος της μήτρας αυξημένο ή να ψηλαφήσει τα ίδια τα ινομυώματα στις περιπτώσεις που είναι μεγάλα. Πολλά ινομυώματα δεν δίνουν συμπτώματα και εντοπίζονται τυχαία στον γυναικολογικό έλεγχο ρουτίνας οπότε συμπεραίνουμε πως είναι άκρως απαραίτητο η κάθε γυναίκα να κάνει ένα διακολπικό υπερηχογράφημα μήτρας-ωοθηκών μία φορά το χρόνο. Το υπερηχογράφημα θα αναδείξει τον αριθμό των ινομυωμάτων, το μέγεθος, και τη θέση τους στη μήτρα. Συνήθως το υπερηχογράφημα είναι αρκετά διαγνωστικό αλλά σε περίπτωση αμφιβολίας μπορεί να συστηθεί μαγνητική ή αξονική τομογραφία.
Έχω ινομύωμα, πως θα το αφαιρέσω;
Η θεραπεία είναι είτε συντηρητική, είτε χειρουργική. Η συντηρητική μπορεί να είναι απλή υπερηχογραφική παρακολούθηση σε περιπτώσεις που είναι μικρά σε μέγεθος και ειδικά σε γυναίκες που βρίσκονται κοντά στην εμμηνόπαυση. Επίσης όταν δεν προκαλούν συμπτώματα και δεν αυξάνουν με πολύ γρήγορο ρυθμό. Στην εποχή μας η σωστότερη αντιμετώπιση είναι η χειρουργική αφαίρεση, η οποία πλέον γίνεται σχεδόν αποκλειστικά ενδοσκοπικά, με τη λαπαροσκοπική ή και την υστεροσκοπική μέθοδο αναλόγως της εντόπισης τους. Οι συγκεκριμένες επεμβάσεις είναι μοντέρνες, χωρίς ιδιαίτερο μετεγχειρητικό πόνο, με εξαιρετικό αποτέλεσμα και νοσηλεία συνήθως μίας ημέρας.
Η μέθοδος αυτή είναι σημαντικά καλύτερη από την κλασσική ανοιχτή ινομυωματεκτομή και τα ποσοστά κυήσεων φαίνεται να είναι μεγαλύτερα με την ενδοσκοπική μέθοδο. Tο αισθητικό αποτέλεσμα είναι άριστο ενώ η ασθενής δεν βιώνει τον πόνο της τομής, ούτε τις επιπλοκές της. Κάθε γυναίκα πρέπει μία φορά το χρόνο να κάνει ένα διακολπικό υπερηχογράφημα μήτρας – ωοθηκών. Αν έχει ινομύωμα πρέπει να γίνονται περισσότερα υπερηχογραφήματα, για να παρακολουθείται ο ρυθμός αύξησης του καθώς γρήγορος ρυθμός αύξησης ειδικά μετά την εμμηνόπαυση συνιστά την ύπαρξη λειομυοσαρκώματος παρά ινομυώματος, το οποίο χρήζει άμεσης αντιμετώπισης για τη ζωή της γυναίκας.
Η αλματώδης εξέλιξη της γυναικολογικής ενδοσκοπικής χειρουργικής έχει αλλάξει την ιατρική αντιμετώπιση των ινομυωμάτων: αφενός ενισχύει την αναγκαιότητα της χειρουργικής θεραπείας κάνοντάς την και ευκολότερη και αφετέρου παρέχει στις γυναίκες το καλύτερο αποτέλεσμα όσον αφορά σε γονιμότητα και ποιότητα ζωής.
Γυναικολόγος – Μαιευτήρας
