Η αυπνία είναι μία κοινή κλινική κατάσταση με ετήσια επικράτηση 10-20% (Buysse, 2013) και περίπου η μισή (6%) για την χρόνια αυπνία, π.χ. επιμένουσα για περισσότερο από 3 μήνες (Ohayon και συν., 2013).
Οι ασθενείς που πληρούν τα διαγνωστικά κριτήρια για την διαταραχή αυπνίας αναφέρουν δυσκολίες με την έναρξη του ύπνου, με την διατήρηση του ύπνου και/ή με πολύ πρωινή αφύπνιση που προκαλεί κλινικά σημαντική δυσφορία ή έκπτωση της κοινωνικής, επαγγελματικής, εκπαιδευτικής, ακαδημαικής, συμπεριφορικής, ή άλλου σημαντικού τομέα της λειτουργικότητας.
Τέτοιοι ασθενείς αντιμετωπίζουν δυσκολίες στον ύπνο για τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα για τρεις ή περισσότερες εβδομάδες, και τα προβλήματα στον ύπνο τους συμβαίνουν παρ’ όλο που έχουν επαρκή χρόνο για ύπνο σε περιβαλλοντικές συνθήκες που διευκολύνουν τον ύπνο. Φυσικά, όταν οι ασθενείς παρουσιάζουν τις δυσκολίες ύπνου/αφύπνισης που περιγράφηκαν, εναλλακτικές δυνητικές αιτίες της δυσκολίας στον ύπνο πρέπει να εξαιρεθούν, δηλαδή άλλες διαταραχές ύπνου, αυπνία οφειλόμενη σε ιατρική κατάσταση, ή οφειλόμενη σε χρήση ή κατάχρηση ουσιών. Όταν αυτές οι εναλλακτικές αιτίες μπορούν να εξαιρεθούν, δίδεται η διάγνωση διαταραχής αυπνίας.
Παρ’ όλο που η θεραπευτική επιλογή που χρησιμοποιείται περισσότερο είναι η φαρμακοθεραπεία, ουσίες όπως η βενζοδιαζεπίνη έχουν συνδεθεί με παρενέργειες, εξάρτηση, και ανοχή με την πάροδο του χρόνου. Συνήθως η χρήση φαρμάκων δεν είναι θεραπευτική και οδηγεί σε μακρόχρονη θεραπεία για πολλά χρόνια (Mitchell και συν., 2012). Σε αντίθεση, η γνωσιακή-συμπεριφοριστική ψυχοθεραπεία για την αυπνία (CBT-i) έχει βρεθεί, σε πολλές μετα-αναλύσεις, αποτελεσματική για την βελτίωση τoυ ύπνου (Okajima και συν., 2011) με έντονα αποτελέσματα συγκρίσιμα ή ανώτερα από αυτά που έχουν βρεθεί για την φαρμακοθεραπεία (Smith και συν., 2002), και αυτά τα αποτελέσματα έχουν διατηρηθεί για περισσότερο από 3 χρόνια (Mitchell και συν., 2012).
Αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχει η επιλογή παροχή γνωσιακής-συμπεριφοριστικής ψυχοθεραπείας μέσω διαδικτύου (Ritterband και συν., 2006), που έχει φανεί να είναι μία υποσχόμενη προσέγγιση για την θεραπεία της αυπνίας. Μία μετα-ανάλυση που δημοσιεύτηκε το 2012 (Cheng και Dizon) έδειξε στατιστικά σημαντικά αποτελέσματα για την υποκειμενική ποιότητα ύπνου, την αποτελεσματικότητα ύπνου, την λανθάνουσα κατάσταση ύπνου, του αριθμού νυχτερινών ξυπνημάτων και της σοβαρότητας αυπνίας.
Το CBT-i Coach είναι μία δωρεάν, ηλεκτρονική εφαρμογή κινητού που είναι διαθέσιμη στις αγορές (play store) IOS και Android, που δημιουργήθηκε μέσω της συνεργασίας μεταξύ του Department Veterans Affairs (VA), του Stanford University, και του Department of Defense (DoD) σαν εργαλείο για χρήση σε συνδυασμό με την παροχή γνωσιακής-συμπεριφορικής ψυχοθεραπείας από θεραπευτή (Hoffman et al., 2013). Η εφαρμογή περιλαμβάνει υλικό για εκπαίδευση στον ύπνο, φόρμα για καθημερινή καταγραφή ημερολογίων ύπνου, οδηγίες για έλεγχο ερεθισμάτων, καθοδηγούμενες ασκήσεις για χαλάρωση, και υπενθυμίσεις για την αλλαγή των συνηθειών ύπνου. Για την εκτέλεση περιορισμού ύπνου, το CBT-i Coach επίσης παρέχει την επιλογή της αυτόματης, ή εισαγωγής από την εφαρμογή, ή χειροκίνητης εισαγωγής της ώρας ύπνου στο κρεβάτι (Kuhn et al., 2016).
Επομένως, αν παρουσιάζετε προβλήματα στον ύπνο σας, μπορείτε για αρχή να κατεβάσετε από το play store του κινητού σας την εφαρμογή CBT-i Coach εντελώς δωρεάν, για να βοηθηθείτε. Εάν δεν αρκεί αυτή η βοήθεια, απευθυνθείτε σε κάποιον εκπαιδευμένο ψυχοθεραπευτή γνωσιακής-συμπεριφορικής προσέγγισης.
Ψυχολόγος
