Ψυχολόγος
H κατάθλιψη ανήκει στις διαταραχές συναισθήματος και είναι από τις πιο συχνές διαταραχές που παρουσιάζονται στον γενικό πληθυσμό. Δεν υπάρχει μία αιτία της κατάθλιψης. Είναι «πολυπαραγοντική»- δηλαδή, ένας αριθμός διαφορετικών παραγόντων μπορούν να την προκαλέσουν. Αυτοί οι παράγοντες μπορεί να είναι γενετικοί, βιολογικοί, διαπροσωπικοί, συμπεριφορικοί, ή γνωστικοί. Η κατάθλιψη μπορεί να προκληθεί σε κάποιον από παράγοντες μίας από τις παραπάνω κατηγορίες, αλλά πιο πιθανό είναι να προκληθεί από έναν συνδυασμό παραγόντων από όλες τις κατηγορίες.
Οι επιδημιολογικές έρευνες που έχουν γίνει σε οικογένειες και διδύμους καθώς και οι μελέτες υιοθεσίας κατέδειξαν ότι ο κίνδυνος νόσησης (η πιθανότητα δηλαδή να νοσήσει κάποιος) από κατάθλιψη είναι:
Για τους συγγενείς πρώτου βαθμού (γονείς, αδέλφια, παιδιά) περίπου τριπλάσιος από τον γενικό πληθυσμό. Για τους συγγενείς δευτέρου βαθμού (παππούδες, εγγόνια, θείοι, ανίψια, ετεροθαλή αδέλφια) διπλάσιος από τον γενικό πληθυσμό. Για τους συγγενείς τρίτου βαθμού (πρώτα ξαδέλφια) ελαφρώς αυξημένος σε σχέση με το γενικό πληθυσμό. Η επικρατέστερη, σήμερα, άποψη είναι ότι κληρονομείται μια ευαισθησία (ευαλωτότητα) για τη νόσο, η οποία θα εκδηλωθεί, εάν επιδράσουν ψυχοκοινωνικοί στρεσσογόνοι παράγοντες.
Από τη δεκαετία του ’50, ήδη, έχουν προκύψει από ερευνητικά δεδομένα ισχυρές ενδείξεις, που κατοχυρώνουν τον ρόλο ουσιών -των νευροδιαβιβαστών- στην αιτιοπαθογένεια της κατάθλιψης. Οι νευροδιαβιβαστές είναι βιοχημικές ουσίες, μέσω των οποίων επικοινωνούν τα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου. Το ερευνητικό ενδιαφέρον έχει εστιασθεί στους νευροδιαβιβαστές σεροτονίνη και νοραδρεναλίνη και διαπιστώθηκε ότι στην κατάθλιψη τα νευροδιαβιβαστικά αυτά συστήματα υπολειτουργούν. Ο μηχανισμός δράσης, άλλωστε, των περισσότερων αντικαταθλιπτικών φαρμάκων, τα οποία δρουν ενισχύοντας την νευροδιαβίβαση που επιτελείται μέσω της σεροτονίνης και της νοραδρεναλίνης, έρχεται να συμφωνήσει με την υπόθεση αυτή.
Διαμάχες και απώλειες στις διαπροσωπικές σας σχέσεις μπορεί να είναι παράγοντες που προκαλούν την κατάθλιψη.
Συμπεριφορικοί παράγοντες: ποια είδη συμπεριφοράς μπορούν να οδηγήσουν στην κατάθλιψη;
Παρακάτω υπάρχει μία πιο συγκεκριμένη λίστα συμπεριφορικών παραγόντων που εμπλέκονται στην κατάθλιψη.
Συγκεκριμένοι τρόποι με τους οποίους σκέφτεστε (οι γνωσίες σας) μπορούν να προκαλέσουν κατάθλιψη. Μερικοί από αυτούς περιγράφονται παρακάτω:
1) Διαστρεβλωμένες αυτόματες σκέψεις.
Αυτές είναι σκέψεις που έρχονται αυθόρμητα και φαίνονται λογικές. Ωστόσο, αντανακλούν διαστρεβλωμένες αντιλήψεις και προκαλούν αρνητικά συναισθήματα, όπως θλίψη, άγχος, θυμός, και απελπισία. Παραδείγματα μερικών τύπων τέτοιων σκέψεων είναι τα ακόλουθα:
Διάβασμα σκέψης: «Αυτός νομίζει ότι είμαι ένας χαμένος/η.»
Ετικετοποίηση: « Είμαι μία αποτυχία.»
Πρόβλεψη μέλλοντος: «Θα με απορρίψουν», «Θα εξευτελιστώ.»
Καταστροφοποίηση: « Είναι απαίσιο αν εγώ απορριφθώ,» «Δεν μπορώ να αντέξω το να είμαι αγχωμένος/η.»
Διχότομη σκέψη (όλα ή τίποτα): «Αποτυγχάνω σε όλα,» «Τίποτα δεν με ευχαριστεί,» «Τίποτα δεν δουλεύει για εμένα.»
Απαξίωση των θετικών: «Αυτό δεν μετράει, γιατί θα μπορούσε να το είχε κάνει οποιοσδήποτε.»
2) Δυσπροσαρμοστικές υποθέσεις:
Αυτές περιλαμβάνουν ιδέες σας για το τι νομίζετε ότι πρέπει να κάνετε. Αυτοί είναι οι κανόνες σύμφωνα με τους οποίους τα άτομα με κατάθλιψη νομίζουν ότι πρέπει να ζουν. Παραδείγματα αυτών είναι τα παρακάτω:
«Πρέπει να πάρω την έγκριση όλων»
«Αν κάποιος δεν με συμπαθήσει, αυτό σημαίνει ότι είμαι απωθητικός/η»
«Δεν μπορώ ποτέ να είμαι ευτυχισμένος/η κάνοντας πράγματα μόνος/η μου»
«Αν αποτύχω σε κάτι, τότε είμαι μία αποτυχία»
«Πρέπει να επικρίνω τον εαυτό μου για τα λάθη μου»
«Αν έχω ένα πρόβλημα για μεγάλο διάστημα, τότε δεν μπορώ να το αλλάξω»
«Δεν θα έπρεπε να έχω κατάθλιψη»
3) Αρνητικές έννοιες για τον εαυτό.
Οι άνθρωποι που έχουν κατάθλιψη συχνά εστιάζουν στις ατέλειες τους, τις μεγενθύνουν, και υποτιμούν οποιοδήποτε θετικό χαρακτηριστικό έχουν. Μπορεί να βλέπουν τους εαυτούς τους απωθητικούς, άσχημους, ηλίθιους, αδύναμους, ακόμα και κακούς.
4) Αρνητική ενασχόληση με την σκέψη.
Πολλοί άνθρωποι κολλάνε σε αρνητικές σκέψεις και συναισθήματα, που οδηγούν σε μεγαλύτερη παθητικότητα και αποφυγή.
Παρ’ όλο που καθένας από αυτούς τους παράγοντες άγχους και απώλειας που περιγράφονται παραπάνω μπορεί να σας έχουν κάνει επιρρεπή στην κατάθλιψη, δεν σημαίνει ότι μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα την κατάθλιψη. Για παράδειγμα, ένα άτομο μπορεί να βιώνει την απώλεια, αλλά να την αντιμετωπίζει αυξάνοντας τις συμπεριφορές ανταμοιβής, μαθαίνοντας καινούργιες δεξιότητες, ανακατευθύνοντας την προσοχή και την ενέργεια του σε καινούργιους στόχους και νιώθοντας αυτοπεποίθηση. Ωστόσο, συγκεκριμένοι τρόποι σκέψης μπορεί να αυξήσουν τις πιθανότητες να πάθει κάποιος κατάθλιψη. Είναι πιο πιθανό να πάθετε κατάθλιψη, αν νομίζετε ότι εσείς φταίτε ολοκληρωτικά για προβλήματα που αντιμετωπίζετε, ότι τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει, και ότι πρέπει να είστε τέλειος/α σε όλα. Αυτές οι ερμηνείες τους «άγχους» και της απώλειας είναι οι σκέψεις που έχετε για τον εαυτό σας και το περιβάλλον σας. Η γνωσιακή θεραπεία είναι συγκεκριμένα εστιασμένη στην αναγνώριση, στην εξακρίβωση, στην πρόκληση και στην αλλαγή αυτών των υπερβολικά αρνητικών θεωριών για τη ζωή.
Ο πιο ενημερωμένος κατάλογος ιατρικών και παραϊατρικών ειδικοτήτων στο Βόρειο Αιγαίο.
Copyright © Aegean Doctors