Στα πρώτα χρόνια της ζωής του ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται τις φυσικές και άλλες αδυναμίες του και δοκιμάζει το «αίσθημα της κατωτερότητας»
που τον ωθεί σε μια διαρκή προσπάθεια να το ξεπεράσει και να φτάσει στην ανωτερότητα που είναι ο στόχος του.
Το αίσθημα κατωτερότητας πηγάζει και από τα αποθαρρυντικά – μειωτικά μηνύματα που παίρνουν οι άνθρωποι από τους γονείς τους. Δηλαδή η αποθάρρυνση, η απόρριψη, η αδιαφορία, η υπερπροστασία, προκαλούν έλλειψη αυτοπεποίθησης, ανασφάλεια, εξάρτηση, εσωτερική σύγχυση και
άλλες «μη υγιείς» αντιδράσεις. Παρακάτω ακολουθούν μερικοί γενικοί κανόνες που αφορούν στα παιδιά, ανάλογα με την σειρά γέννησής του στην οικογένεια:
ΜΟΝΑΧΟΠΑΙΔΙ : Όταν το μοναχοπαίδι είναι παραχαϊδεμένο ή όπως λέγεται «κακομαθημένο», νιώθει πως είναι το επίκεντρο της προσοχής και με το πέρασμα των χρόνων γίνεται ένα εγωκεντρικό παιδί. Έτσι μαθαίνει να βασίζεται στους άλλους και όχι στον εαυτό του. Αισθάνεται αδικημένο όταν τα πράγματα δεν του έρχονται βολικά, δεν συνεργάζεται, κάνει τα πάντα προκειμένου να πετύχει το σκοπό του, μπορεί να έχει μέτριες σχέσεις σαν παιδί αλλά καλύτερες όταν μεγαλώσει, ευχαριστεί τους άλλους μόνο όταν το θέλει και μπορεί να έχει ανταγωνιστικά χαρακτηριστικά μεγαλύτερου αλλά συναισθήματα ανεπάρκειας και απαιτήσεις ενός μικρότερου παιδιού.
ΠΡΩΤΟ ΠΑΙΔΙ : Το πρώτο παιδί που είναι για λίγο καιρό μοναχοπαίδι, συνηθίζει να είναι στο επίκεντρο της προσοχής των άλλων και έτσι πιστεύει ότι πρέπει να κερδίσει και να διατηρήσει την υπεροχή του πάνω στους άλλους. Θέλει να είναι σωστό, να έχει τον έλεγχο και συχνά αισθάνεται ότι είναι σημαντικό. Με την γέννηση του δεύτερου παιδιού όμως, μπορεί να αισθανθεί παραμελημένο, ότι δεν το αγαπούν και να προσπαθήσει να ξανακερδίσει την προσοχή των γονέων του μέσω της συμμόρφωσης του σε αυτούς. Αν αποτύχει υιοθετεί αρνητική συμπεριφορά και υπάρχει περίπτωση να αναπτύξει έντονη επιθετικότητα ή να αποσυρθεί στον εαυτό του.
ΔΕΥΤΕΡΟ ΠΑΙΔΙ : Το δεύτερο παιδί που δεν είχε ποτέ ολόκληρη την προσοχή των γονέων του, γιατί πάντα υπήρχε το πρώτο παιδί που ήταν πιο προχωρημένο και πιο μπροστά από αυτό, αντιδρά όπως στους αγώνες και διαρκώς προσπαθεί να ξεπεράσει το πρώτο παιδί. Αν το πρώτο είναι «καλό» το δεύτερο μπορεί να γίνει «κακό». Αν το πρώτο παιδί είναι πετυχημένο, μπορεί να νιώσει αβεβαιότητα για τις ικανότητές του και μπορεί να επαναστατήσει καθώς δεν του αρέσει η θέση του και αισθάνεται «πιεσμένο». Εξάλλου, μπορεί να αναπτύξει ικανότητες που το πρώτο παιδί δεν έχει ως αντιστάθμιση των ικανοτήτων του αδερφού ή της αδερφής του.
ΜΕΣΑΙΟ ΠΑΙΔΙ (στα τρία) : Το μεσαίο παιδί δεν έχει ούτε τα δικαιώματα του μεγάλου ούτε τα προνόμια του μικρού και πιστεύει ότι η ζωή είναι άδικη, νιώθει συχνά ότι δεν το αγαπούν, νιώθει παραμελημένο και ότι δεν έχει θέση στην οικογένεια. Εάν δεν προσεχθούν και φροντιστούν επαρκώς αυτές του οι ανασφάλειες από τους γονείς του τότε μπορεί να προσπαθήσει να ανυψωθεί καταπιέζοντας τα άλλα αδέρφια του. Κατά τα άλλα είναι ευπροσάρμοστο και τελικά μαθαίνει να συμβιώνει με τα μεγαλύτερα και με τα μικρότερα αδέρφια του.
ΜΙΚΡΟΤΕΡΟ ΠΑΙΔΙ : Το μικρότερο παιδί συμπεριφέρεται σαν μοναχοπαίδι και αν πιστέψει πως όλοι οι άλλοι είναι ικανότεροι από εκείνο, θα περιμένει από αυτούς να πάρουν πρωτοβουλίες και να ενεργούν αντί για αυτό. Μπορεί να αισθανθεί μικρό και αδύναμο και να νομίζει ότι δεν το παίρνουν στα σοβαρά. Έτσι, μπορεί να καταδυναστεύει την οικογένεια του με το να απαιτεί να το υπηρετούν και να περνά το δικό του παντού και πάντα ή να έχει αισθήματα κατωτερότητας και να μεταμορφώνεται σε δρομέα για να ξεπερνάει τα αδέρφια του ή ακόμη να παραμένει το μωρό της οικογένειας και συχνά να συμμαχεί με το μεγαλύτερο εναντίον του μεσαίου αδερφού του.
Σε κάθε περίπτωση οι γονείς καλούνται να αγαπήσουν τα παιδιά τους και να μην παραμελούν κανένα από αυτά. Να τους αφιερώνουν περισσότερο ποιοτικό χρόνο, θεσπίζοντας σαφή και κατανοητά όρια που τα κάνει να αισθάνονται πραγματική ασφάλεια. Να τα αφήνουν αντίστοιχα να αναπτύσσουν πρωτοβουλίες και να μαθαίνουν μέσα από τα λάθη τους. Τέλειος γονιός δεν υπάρχει. Υπάρχει ο γονιός που κάνει τα λιγότερα λάθη σε σχέση με ένα παιδί. Συχνά δε, πίσω από ένα υπέροχο και ευτυχισμένο παιδί υπάρχουν κάποιοι γονείς που νομίζουν ότι τα κάνουν όλα λάθος!!!
Ψυχολόγος
